Op de hoek Enterstraat-Oranjestraat staan nu appartementen, maar ooit stond daar de iconische “Voortman’s IJssalon”. Vele Rijssenaren bewaren dierbare herinneringen aan deze gemoedelijke uitspanning die tot 1978 heeft bestaan. Eigenaar Otto Voortman was toen al overleden, terwijl zijn vrouw Jannie de zaak nog vier jaar voortgezet heeft.
Rijssenkenner Wim Vlogtman schreef het overzichtsverhaal van IJssalon Voortman op basis van archiefonderzoek en gesprekken met de dochters Dini en Olga Voortman. Vlogtman begint zijn verhaal met enkele citaten uit een bijdrage van wijlen Dick Smit die hij 20 jaar geleden schreef over de Zaagkoele. Dat was de plek waar in het verleden bomen handmatig werden verzaagd tot planken. De ijssalon heette eerst Hotel Pension Parkzicht en werd beheerd door de familie Oostdijk. In 1955 kwam melkboer Otto Voortman in beeld. De verdere geschiedenis van de bekende ijssalon en het uitgaansleven van toen wordt door Vlogtman in zijn bekende warme verteltrant uitgestald. Het verhaal gaat vergezeld van mooie tot nu toe onbekende foto’s van het ondernemersechtpaar.
Molen van Muller
In zijn molenserie schrijft Dinant Slagman over een molen die bij veel Rijssenaren wel bekend was, maar waarvoor altijd minder aandacht was. Wellicht omdat de molen officieel niet op Rijssens grondgebied stond. Slagman vertelt over de molen van Muller op de hoek Klokkendijk-Rijssensestraat. Daarbij passeren natuurlijk ook bekende begrippen als Schuitemaker met de landbouwmachines en de Boerenbond.
Bruins
Verder in het nieuwste nummer van de Kroniek een opmerkelijk verhaal over Rijssenaar G. J. Bruins die ooit werkzaam was in een van de Rijssense steenfabrieken. Het verhaal van Bruins gaat vergezeld van mooie foto’s uit het familiearchief. De bijdrage over deze Rijssenaar kwam tot stand naar aanleiding van de succesvolle filmavonden over de opkomst en ondergang van de Rijssense baksteenindustrie. Oud-brandweerman Henk van den Noort vertelt over de legendarische brandmeester Gerrit Jan ten Berge.
Monstrans
Conservator Jan van de Maat en Piet Rouweler van de Rijssense Dionysiusparochie geven achtergronden van de zilveren monstrans die de Dionysiusparochie in bruikleen heeft gegeven. De monstrans waarin de hostie wordt bewaard, kwam naar het Rijssens Museum door bemiddeling van de toenmalige secretaris Albert Bakker. Van de Maat en Klein Rouweler leggen de rijkdom aan symboliek uit die de monstrans bevat. Van de Maat heeft de monstrans onlangs weer een zeer voorzichtige reinigingsbeurt gegeven, waarbij hij alle grote en kleine symbolen nog eens goed bekeken heeft en gefotografeerd.
Jan van de Messe
Oud-Rijssenaar Jan Poortman uit Ede beschrijft de Schorfmoat als straat waar hij opgroeide. Poortmans vader, melkboer Jan Poortman, kwam om bij de ramp doordat een V1 neerstortte op de huizen van de Huttenwal. Dat gebeurde op 26 maart 1945. Het jeugdrelaas van Poortman wordt verduidelijkend ingeleid met gegevens over zijn wetenschappelijke carrière als moleculair bioloog. Verder een wat minder historisch verhaal, maar niet minder boeiend, over de kleurrijke ondernemer Reint Voortman.
Gemeentekearls
Herman Ligtenberg uit Houten beschrijft de geschiedenis van zijn voorvaderen. Glasheldere foto’s in een slotreportage van de Dienst Openbare Werken in de jaren tachtig. Bekende gezichten van de gemeentekearls. Op een grote overzichtsfoto staan ze eigenlijk allemaal en op een bijgevoegde silhouettekening staan alle namen, zodat de heren gemakkelijk te traceren zijn. De grote foto werd gemaakt bij de presentatie van de nieuwe vuilniswagen op de gemeentewerf en werd beschikbaar gesteld door Adrie Meeuwse.
Butnkraker
Nóg een bijdrage van Dinant Slagman over de Nieje Koopraatsie in de Haarstraat. Een bepaald komisch verhaal werd geschreven door oud-begraafplaatsebeheerder Johan Nijzink. Hij schrijft over de beeldvorming rond de werkers bij de groendienst. Stadsgids Seino Baan richt de schijnwerper op de jonge Henk Haase als onbekend oorlogsslachtoffer. En verder zijn er de bekende rubrieken over de herkomst en achtergronden van Rijssense dialectwoorden. Deze keer kolveern en butnkraker. In de bijnamenrubriek Woer ziej van, gaat het over de bijnamen Stofbasse en Gromkasse.
Historisch kwartaalmagazine Havezate Kroniek is gratis voor vrienden van het Rijssens Museum. Opgeven als vriend kan dagelijks aan de balie van museum of per e-mail vrienden@rijssensmuseum.nl De Kroniek is ook te koop in de boekhandel en op het Rijssens Museum tijdens de openingsuren van dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 17 uur.
DE WEEK VAN RIJSSEN
24 jul 2024
Otto Zwolsman is de winnaar van de fotowedstrijd rond het thema Rijssen (Hanzestad) die het Rijssens Museum eerder dit jaar uitschreef. De nachtelijke opname van havezate de Oosterhof in zwart-wit sprak tot de verbeelding van de tweekoppige jury bestaande uit fotograaf Henk van der Stouw van Studio 81 en hobbyfotograaf Dick Sanderman. Beide juryleden exposeerden onlangs in het Koetshuis van de havezate.
De jury had de opnamen beoordeeld op kwaliteit én de wijze waarop gestalte was gegeven aan het thema-onderdeel Hanzestad. De tweede prijs ging naar Stefan Haarman voor zijn dronefoto van de Regge met aan de horizon de Pelmolen in volle zeilen. De derde prijs werd gewonnen door Rob Smit met zijn avondopname van de rotonde Morsweg-Wierdensestraat met kunstwerk en kantoorgebouwen op de achtergrond. Woensdagmiddag werd de uitslag bekend gemaakt in het Koetshuis.
Variatie
Voorafgaand aan de prijsuitreiking werden alle inzendingen aan de aanwezigen getoond. Er was sprake van grote variatie in de opnames die varieerden van sfeervolle foto’s van ijsvermaak op de Veeneslagenvijver, Rijssens oudste nieuwbouwwijk Hangerad tot een bijzondere foto van het Bommen Berendmonument aan de Boomkamp bij de voormalige Munsterkolk. Ook de toren van de sfeervol aangelichte toren van de Dionysiuskerk figureert op bijzondere wijze in een van de ingezonden opnames. De hoofdprijzen bestonden uit een fles wijn en een gratis jaarabonnement voor het Rijssens Museum. Voor alle deelnemers was er de landgoedgids “De Oosterhof, een landgoed in het Reggedal”. In het historische magazine Havezate Kroniek van september aanstaande zal uitgebreid aandacht worden besteed aan de inzendingen.
Hanzestad
Het Rijssens Museum heeft met de fotowedstrijd aandacht willen vestigen op het feit dat Rijssen ooit een Hanzestad is geweest, maar er nog steeds mee worstelt hoe dat gestalte kan worden gegeven. Volgens directeur Gerrit Dannenberg van het Rijssens Museum heeft een onderzoek dat Jan Smalbrugge heeft verricht, in opdracht van het gemeentebestuur, aangetoond dat Rijssen wel degelijk deel uitmaakte van het oude Hanzeverbond. De gemeente is nog niet zo lang geleden dan ook lid geworden van het hedendaagse Hanzeverbond.
Bescheiden
In de praktijk komt het er echter op neer dat de vermarkting van Rijssen als Hanzestad in het nieuwe Hanzeverbond buiten de kijker valt. “De nadruk ligt vooral op de Hanzesteden langs het water als Zutphen, Deventer en Kampen. Dat is begrijpelijk,” zegt Dannenberg. “Maar als we de geschiedenis recht doen, moeten we ook de Twentse Hanzesteden als Rijssen en Oldenzaal niet vergeten. Deze plaatsen liggen dan wel niet aan het water, maar wel aan de Hanzeroute die over het land liep.” Dannenberg stelt dat Rijssen – weliswaar als bijstad van principaalstad Deventer – een bescheiden Hanzestad was, “maar wel degelijk van belang voor de belangrijke doorgaande route over het land en daarom ook lid van de Hanze was. Ook de Waerdenborg bij Holten was een belangwekkend punt in de Hanzeroute. De moeite waard om daar meer aandacht aan te besteden dan tot nu toe gebeurd is. Een fotowedstrijd rond het thema vonden we dan ook een mooie oppepper om er met elkaar nog weer eens goed over na te denken.”
Ondernemersmentaliteit
Dat de stad Rijssen met veel nieuwbouw en relatief weinig historische gebouwen een ander aanzien heeft dan meer bekende Hanzesteden is volgens Dannenberg zonder meer een feit. “Maar dat is nog geen reden om te zeggen dat we geen echte Hanzestad zijn. Koopmanshuizen met trapgevels hebben we niet meer zo veel, maar de koopmansgeest en ondernemersmentaliteit zijn in Rijssen nog altijd zeer aanwezig. Dat liet onder andere fotograaf Henk van der Stouw met zijn laatste expositie heel duidelijk zien.”
DE WEEK VAN RIJSSEN
24 jul 2024
Voorzitter Arjen Jansen van de Kring Werkgevers Rijssen (KWR) heeft zaterdagmiddag de grote LEGO-expositie in kasteel de Oosterhof geopend. Jansen deed dat door het openen van de deur van de expositiezaal op de eerste etage van de havezate. Hierna betrad hij als eerste de expositieruimte en kon het gezelschap genodigden en medewerkers al het lego-moois zelf aanschouwen.
Voorafgaand aan de opening was er een bijeenkomst in het Auditorium in het Koetshuis. Daar werden museumbestuursleden, genodigden, belangstellenden van harte welkom geheten. Speciale dankwoorden waren er voor Albert Arnoldink, secretaris van de Bouwsteen, de grootste lego-hobbyistenclub van Europa. De Bouwsteen heeft een aantal grote objecten welwillend afgestaan voor deze expositie.
Legio-museum
Ook warme dankwoorden voor Richard Topelen, oprichter van het Legio-museum in het Groningse Grootegast, voor het beschikbaar stellen van mooi materiaal. Maar ook dank aan plaatsgenoot Marcel Markvoort die onder andere een imposante Eiffeltoren en een achtbaan beschikbaar stelde. Daarnaast zijn er historische legospullen te zien die de ontwikkeling van de eerste lego-voorwerpen tot en met de hedendaagse legoblokjes laten zien.
Historische gebouwen
De grote LEGO-zomerexpositie kent een extra lange looptijd en is tot en met 7 september te zien. De expositie is gelinkt aan het thema Rijssen Bouwstad door middel van een aantal maquettes van historische en markante bouwwerken in Rijssen. De maquettes zijn ooit gemaakt door wijlen Mans Lensink, die ook vrijwilliger was op het Rijssens Museum. De maquettes staan door het hele Kasteel en het Bouwhuis opgesteld en zijn voorzien van naamkaartjes. Een speurtocht leidt kinderen langs alle modellen die dan een slagzin bij elkaar moeten puzzelen. Wie dat lukt, krijgt een originele gadget als beloning. De tocht langs de historische gebouwen in het klein is ook voor ouders en grootouders een belevenis.
Bouwstad
Vanwege de link met Rijssen Bouwstad, sprak bouwwethouder Erik Wessels de genodigden toe. Omdat hij meedeed aan de triatlon in Holten, kon hij niet lijfelijk aanwezig zijn. Via de grote schermen was een filmopname van de wethouder gemaakt voor een van de historische gebouwen in de expositie. Wessels zei blij te zijn met de link met Rijssen Bouwstad. “Deze expositie inspireert mij om mooie panden in Rijssen nóg beter te beschermen.”
Zelf bouwen
De Lego-zomerexpositie is geschikt voor een breed publiek. De objecten zijn zodanig gekozen dat er voor iedere leeftijdscategorie veel te genieten is. Het is nauwelijks voor te stellen wat je allemaal van de legendarische bouwsteentjes kunt maken. Dat varieert van de villa van oud-profvoetballer Dennis Bergkamp tot en met een kasteel en een groot schaalmodel van een klassieke Mercedes Benz. In zaal Hovenier van het Koetshuis kunnen kinderen ook zelf aan de slag met Lego. Op de grote schermen in het Koetshuis en in ’n Koffiehook worden Legofilms vertoond.
Gerust hart
Een zegsman van het Rijssens Museum is bijzonder ingenomen met deze zomerexpositie. “Lego doet het altijd goed bij jong en oud. Daarnaast hebben onze mensen die dit georganiseerd hebben zich een slag in de rondte gewerkt om alles op de plek te krijgen om de mensen ook écht iets te laten zien. Dat is helemaal gelukt. We durven het publiek met een gerust hart hier naartoe te halen, want het is écht de moeite waard.”
Gerrit Dannenberg
DE WEEK VAN RIJSSEN
3 jul 2024
Inge Huiskes (63) is een telg uit de bekende Rijssense slagersfamilie. Flink aanpakken is haar niet vreemd. Dat kwam haar uitstekend van pas in haar werkzame leven als directiesecretaresse van Koninklijke Ten Cate. Ze deed dat werk altijd met groot plezier, maar ze geniet nu ook volop van haar vrije leven dat voor een groot deel volgelopen is met vrijwillige werkzaamheden voor het Rijssens Museum.
In het programma PlatZat van Radio 350 vertelde ze dinsdagavond wat ze allemaal doet in haar nieuwe enerverende bestaan. In de laatste uitzending van het seizoen maakte Inge Huiskes duidelijk dat ze het netwerk uit haar vorige werkkring volop inzet voor het Rijssens Museum.
Digitaal
Sinds het aantreden van Inge Huiskes is het Rijssens Museum ook digitaal zeer zichtbaar. Daar heb je iemand voor nodig die daar het belang van inziet én dat ook wil doen. De website van het Rijssens Museum valt onder beheer van Huiskes. Ze houdt hem consequent bij. Alle informatie op de website is steeds up to date, zodat bezoekers nooit mis grijpen of verouderde informatie aantreffen. Maar je kunt als museum veel te melden hebben, maar je moet het ook actief verder brengen. Vandaar ook dat ze de Facebookpagina nieuw leven in blies en alle digitale kanalen ten volle benut. Intussen kan het museum rekenen op vele volgers en worden de activiteiten van het museum aldoor beter bezocht.
Kritisch
Inge Huiskes is verantwoordelijk voor de communicatie en dat taakveld wordt door haar ten volle benut. Het gaat erom hoe je als museum naar buiten treedt en daarover laat Inge haar kritische blik gaan. “Als je het doet, moet je het goed. Ik kan niet tegen half werk,” zo pleegt ze te zeggen. De portefeuille communicatie wordt door haar breed opgevat. Zo coördineert ze de zomermuseumdagen die het museum altijd op het voorterrein van kasteel de Oosterhof houdt tijdens de vakantieweken. Daarbij legt ze ruim van tevoren contacten met de organisaties en instanties die zich dan willen presenteren.
Vrijwilligers
De zomermuseumdagen organiseert ze vanuit het principe dat meedoen op vrijwillige basis moet gebeuren. “Het Rijssens Museum draait op vrijwilligers en als ik mensen benader, maak ik ze duidelijk dat we geen grote budgetten heb om grote attracties te betalen. Gelukkig zijn er nog heel veel mensen en instanties die dat op deze basis willen doen en daardoor hebben we deze zomer ook weer een mooi programma voor de zes zomerwoensdagen die starten op 17 juli.” Overigens is Huiskes ook de hoofdverantwoordelijke voor de grote Lego-expositie die tot en met 7 september in het Rijssens Museum te zien is.
Koetshuis
Door haar vroegere contacten met onder andere Rabobank, kwam ze op het idee om een bijdrage aan te vragen voor de herinrichting van de begane grond van het Koetshuis. “De publieksruimte was eerder een kantoor dat totaal geen sfeer uitstraalde voor publieksbijeenkomsten. Daarvoor is een plan ingediend bij de Rabobank en tot onze grote vreugde is dat bedrag ook volledig toegekend. Dat was in december vorig jaar een grote verrassing.” Het Auditorium van het Koetshuis ziet er nu warm en representatief uit.
Lezingen
Daarnaast heeft Inge Huiskes de samenwerking Annelies Kremer van de bibliotheek Rijssen-Holten en Barbara Winkler van de Readshop Rijssen verder uitgebouwd. In samenwerking met beide dames worden regelmatig lezingen georganiseerd. “Ook daarvoor heeft een museum geen grote bedragen in de portemonnee, maar met elkaar hebben we al hele mooie dingen gedaan,” zegt Huiskes. “Zo gaf Suzanna Jansen in het Koetshuis een mooie lezing over haar boek “De omwenteling”. In het najaar staat Miriam Guensberg op het programma over haar boek “Held zonder vaderland.”
Mart de Kruif
Nog een spreker die dit najaar naar het Rijssens Museum komt is oud-commandant van de landstrijdkrachten Mart de Kruif. “Die zit in ook in het netwerk van mijn vorige werkgever. Ik heb hem gevraagd of hij een lezing wilde houden in het kader van het 20-jarig jubileum van ons museumblad Havezate Kroniek. En dat wilde hij graag doen. Op maandag 4 november zal dat gebeuren. Het staat allemaal op de website,” aldus Huiskes.
De uitzending van PlatZat met Inge Huiskes is terug te luisteren via de website van Radio 350.
Gerrit Dannenberg
DE WEEK VAN RIJSSEN
3 jul 2024
De tijdelijke exposities in kasteel de Oosterhof en het Koetshuis gaan hun laatste weken in. Tot en met zaterdag 22 juni kan nog genoten worden van de schilderijen van Joke Plomp en de beelden van Wilma Wassing in de wisselzaal van de havezate. In het Koetshuis is de foto-expositie “De gezichten van rouw” van fotograaf Irmgard Averesch nog tot en met volgende week zaterdag te bewonderen.
In de wisselzaal is te zien dat Joke Plomp uit Hasselt verschillende technieken hanteert, maar haar voorliefde ligt duidelijk bij aquarel. Ze maakt portretten van mensen en stads- en dorpsgezichten. Dat ze lange tijd in Staphorst gewoond heeft, komt ook duidelijk uit de (water)verf in deze expositie. De beelden van Wilma Wassing uit Norg zijn een ongewone combinatie van hout en keramiek. Krachtige objecten met een vleugje mystiek. Ze heeft een voorliefde voor oude stukken hout met een vergroeiing die ze aantreft in de natuur en een tweede leven geeft. De portretten van Irmgard Averesch tonen mensen die in hun leven ingrijpende zaken hebben meegemaakt en dat ook durven te laten zien.
Zomer
Na het aflopen van deze exposities, gaat het Rijssens Museum de zomermaanden in. Voor deze periode is in de expositieruimtes een “zomers” onderwerp gevonden dat aansluit bij de zomermuseumdagen die op het programma staan op het voorterrein van het kasteel. Het thema is dit jaar “lego”. Uit alle delen van het land zijn grote en kleinere constructies te zien in de wisselzaal van de havezate en in het Koetshuis. In de expositieruimte van het Koetshuis kunnen kinderen over enkele weken ook zelf aan de slag met de legendarische bouwsteentjes.
Nieuw
Intussen wordt ook alweer volop gewerkt aan de activiteiten voor de tweede helft van dit jaar. De kortlopende exposities in de wisselzaal van het kasteel worden dan weer ter hand genomen. Op 8 oktober houdt Miriam Guensberg een lezing over haar boek Held zonder vaderland. Daarnaast zijn er weer avonden met beeldpresentaties, met nog enkele herhalingen van de succesnummers van begin dit jaar, omdat daar nog steeds vraag naar is.
Postduiven
Een nieuw thema is de postduivensport die in Rijssense geschiedenis een hoge vlucht heeft genomen. Rijssen telde ooit maar liefst drie postduivenverenigingen: Het Luchtvermaak, De Reisduif en De Zwaluwen. De tak van sport is de laatste decennia aan het veranderen. Reden voor het Rijssens Museum om daar aandacht aan te besteden. Dat gaat dit najaar gebeuren in de vorm van een tweeluik. In het eerste deel is er een beeldpresentatie waarin aandacht is voor de geschiedenis en ontwikkeling van de plaatselijke postduivenclubs. In deel twee wordt dieper ingegaan op het eigene van deze speciale sport. Wát beweegt een postduivenliefhebber nu echt om juist deze vogels te houden. Wat zijn de mysterieuze eigenschappen van deze vogels en hoe werken mens en dier vroeger en nu nog altijd samen.
Nadere informatie over de toekomstplannen is steeds te vinden op de website van het Rijssens Museum www.rijssensmuseum.nl en in de nieuwsbrief. Wie de gratis nieuwsbrief wil ontvangen kan een mail sturen naar info@rijssensmuseum.nl onder vermelding van “nieuwsbrief”.
Door Gerrit Dannenberg
DE WEEK VAN RIJSSEN
11 jun 2024
Kasteel de Oosterhof is maandag 20 mei geopend van 13.00 tot 17.00 uur. Op deze tweede Pinksterdag zijn er gratis rondleidingen door het historische gebouw. Het Rijssens Museum doet met de extra openstelling mee aan de landelijke Dag van het Kasteel. Het thema van dit jaar is “Aan tafel”. De nadruk ligt dan ook op de voedselcultuur van kastelen en buitenplaatsen en ieder kasteel laat dat op zijn eigen wijze tot uitdrukking komen.
Een van de belangrijkste aspecten van het leven en van cultuur is eten. Zonder eten is er geen leven mogelijk. Geen wonder dat daardoor een groot gedeelte van het leven in het teken staat van voedsel. Zo ook bij kastelen en buitenplaatsen. Ze waren vaak zelfvoorzienend en hadden hun eigen moestuinen, visvijver en een bijenstal zoals ook de Oosterhof nog altijd heeft. Maar ook veel keukenpersoneel dat in eigen vertrekken gehuisvest was, wat op de Oosterhof nog altijd duidelijk te zien is. Vaak was er sprake van uitgebreide tafeletiquette en mooie serviezen. Eten was noodzaak maar ook een luxe en een manier om met rijkdommen te pronken.
Maandagmiddag staan de rondleiders van het Rijssens Museum gereed voor een gratis rondleiding door het rijksmonument aan de Kasteellaan 1. In de Koffiehook in het Bouwhuis zijn doorlopend gratis films te zien van onder andere het kasteel. Het terras is open waar een kop koffie of thee met kasteelcake genoten kan worden, een glas fris of een ijsje.
GRATIS toegang met museumkaart of vriendenpas.
DE WEEK VAN RIJSSEN
15 mei 2024
RIJSSEN – De “zangoawend in ’t dialect” op donderdag 7 maart in de Schildkerk is een spannend streektaalexperiment. De Werkgroep Biebel in ’t Riessens van het Rijssens Museum is heel erg benieuwd hoe het zingen van psalmen en gezangen in het Rijssens dialect gaat uitpakken.
Kwaliteit
“Aan de kwaliteit van vertalingen van de psalmen en gezangen zal het niet liggen,” zegt initiatiefnemer Gerrit Beunk van de werkgroep. “Jan Averink heeft met heel veel zorg de psalmen in stijlvol Rijssens overgezet. Hij stelt hoge eisen aan zijn verwoordingen die hij zorgvuldig afweegt. Dat merk je heel duidelijk. De ervaring van ons als werkgroepleden was dat de woorden nóg meer binnenkomen. De liederen zijn verwoord in je moedertaal en zeker als je daar in opgegroeid bent, blijft dat altijd de taal van je hart.”
Gemotiveerd
Kamerkoor Gloria was ook zeer gemotiveerd om mee te doen en ook stadsorganist Dick Sanderman zag deze streektaalzangavond meteen zitten. De volgorde van het programma is doordacht opgebouwd. Bij de opening wordt het Onze Vader gebeden uit Mattheüs 6 uit de Twentse Biebel. Bij de verdere inrichting van het programma is goed gekeken naar de inhoud. “We hebben de keus uit ritmisch zingen of iso-ritmisch. In het Rijssens heet dat “op hele en halve nootn”. Psalm 23 zingen we ritmisch, maar bijvoorbeeld Psalm 103 de verzen 4 en 7 op hele noten.”
Verhaandeling
Het Bijbelgedeelte dat wordt gelezen is uit 1 Samuel 17 en gaat over David en Goliath. Ria Dekker-Averesch zal een verhandeling houden over het thema “Min Va”. Kamerkoor Gloria zingt niet alleen in het Rijssens dialect, maar heeft voor de afwisseling ook Latijnse, Duitse en Nederlandstalige liederen ingestudeerd, zodat er voor de niet-dialectspreker ook het nodige te genieten is. Dick Sanderman brengt een Bijbelse sonate van Kuhnau ten gehore. De toelichting op “Der Streit zwischen David und Goliath” zal in het Rijssens worden gedaan.
Samenzang
Er is veel samenzang. Daarom zijn alle teksten zijn goed leesbaar afgedrukt in het programmaboekje. Er wordt ook aan gewerkt om de dialect-zangavond via de livestream uit te zenden, zodat mensen die wel wilden komen maar dat niet kunnen, toch kunnen meedoen. “We hebben gelukkig nog enkele sponsoren gevonden die ons willen steunen,” zegt Beunk. “Heel fijn dat deze ondernemers ons te hulp schieten, want we willen zo veel mogelijk mensen, zonder drempels, de gelegenheid geven eens persoonlijk mee te maken hoe het voelt om in je moedertaal deze waardevolle verzen te zingen en te horen. Daarom is de toegang ook gratis. Maar bij de uitgang houden we wel een collecte ter bestrijding van de onkosten. Dan zal ook blijken of er een herhaling voor een volgende keer in zit,” zegt Beunk.
Door Gerrit Dannenberg
DE WEEK VAN RIJSSEN
6 mrt 2024
RIJSSEN – Omdat de wachtlijsten maar niet leeg raakten, zijn nog twee extra filmavonden gepland in het Koetshuis van het Rijssens Museum. De extra voorstelling van de film over de Rijssense steenfabrieken staat gepland op maandag 11 maart aanstaande. Aanmelden per e-mail op info@rijssensmuseum.nl onder vermelding van tichelwoark.
Vriendenprijs
Wie nog een keer wil genieten van de film Riessen in ’n Kiekerd nummer 3 kan dat doen op donderdag 21 maart. Ook hiervoor aanmelden per e-mail op info@rijssensmuseum.nl onder vermelding van Kiekerd 3. De entree is 5 euro per persoon inclusief twee keer koffie of thee. Museumvrienden betalen 3 euro en wie museumvriend wordt ook.
Laatste keer
“We zien dat de mensen plezier beleven aan deze historische rolprenten,” zegt Gerhard Baan de Werkgroep Beeldpresentaties. “Het succes van ’n Kiekerd 3 was een beetje te voorspellen op grond van de eerste twee versies. De belangstelling voor de film over de steenfabrieken heeft ons wel een beetje verrast. De reacties waren gelijk al bij de eerste voorstelling heel erg positief en de mensen bleven maar komen.” De Werkgroep heeft besloten om nog één keer een extra datum in te plannen. “Maar dat wordt voor beide films dan ook de laatste voorstelling,” aldus Baan.
DE WEEK VAN RIJSSEN
28 feb 2024
“De Riessendrs en ’t Tichelwoark” is de titel van het boek over de opkomst en ondergang van de Rijssense steenfabrieken. Johan Koster en Trudy Struik zijn de auteurs van dit kleurige kijk- en leesboek. Zaterdagmiddag 10 februari wordt het boek officieel gepresenteerd voor genodigden in het Rijssens Museum.
Johan Kosters vader was geruime tijd werkzaam in de baksteenindustrie en Trudy Struik is een regelrechte nazaat van de steenbakkersfamilie Struik, die in Rijssen bekend staat als De Plèsse. Struik had aan de Enterstraat steenfabriek de Heidebloem. Het boek toont de stambomen van de Rijssense steenbakkersfamilies Struik, Ten Bolscher, Ten Hove en Voortman. De typerende benaming “Roodhuiden” voor de steenbakkers wordt uitgelegd en de Vier grote Roodhuiden van Rijssen passeren de revue. Alle gebruikte illustraties worden uitgebreid toelicht.
De Rijssense stadsgeschiedenis van de laatste honderd jaar wordt vaak kort samengevat in de drie thema’s: veen, steen en textiel. Het begon ooit met turf uit de veenbodem waarmee je vuur kunt maken om stenen te bakken. Met de opbrengsten van de eerste bakstenen konden later textielfabrieken worden gesticht. Dat leidde uiteindelijk naar de gloriejaren van het Ter Horst Jute Imperium dat zo bepalend is geweest voor de ontwikkeling van de stad Rijssen. De geschiedenis van de steenbakkerijen is overzichtelijk in beeld gebracht in het boek. Vanaf maandag 12 februari a.s. is het boek voor € 9,75 te koop in de Rijssense boekhandels en aan de balie van het Rijssens Museum .
Naast het boek is een avondvullende film gemaakt over de steenbakkerijen. Deze film is donderdagavond 15 februari om 19.30 uur voor het eerst te zien in het Koetshuis aan de Kasteellaan 1. Wie de film wil bekijken, kan zich opgeven via e-mailadres info@rijssensmuseum.nl onder vermelding van Tichelwoark. In het boek is een QR-code opgenomen die toegang geeft tot een verkorte versie van de film.
Rond 1830 waren er zo’n 25 steenfabriekjes in Rijssen, waarvan er in 1930 uiteindelijk vier overbleven: aan de Enterweg Struik (de Plèsse) en Ten Bolscher (’n Buul), aan de Brekeldlaan Baan (Tojn) en aan de Markeloseweg Smeijers & Voortman (de Ruters en de Voortmaans). Zij komen allemaal aan de beurt in het boek. Ook de leemwinning wordt uitgebreid in beeld gebracht. Vanzelfsprekend wordt ook de leemtrein over het bekende smalspoor beschreven, alsook het baksteenproductieproces dat in de loop van de jaren steeds moderner wordt.
Toch kwam in Rijssen een einde aan de baksteenindustrie. Op 1 juli 2005 werd de gaskraan dichtgedraaid van de ovens in de laatst overgebleven steenfabriek van Smeijers & Voortman aan de Markeloseweg. Het Rijssens Museum is de uitgever van het boek. “Het vastleggen van onze stadsgeschiedenis is een taak van ons museum. We zijn Trudy Struik en Johan Koster met hun mensen dankbaar dat ze deze krachttoer met mooi gevolg hebben verricht. Daarnaast promoten we ook de stadsgeschiedenis en dat krijgt een extra oppepper door de prachtige film die ze van de baksteenindustrie hebben gemaakt,” aldus een woordvoerder van het Rijssens Museum.
Vanaf zaterdag 27 januari start het Rijssens Museum een grote fotowedstrijd voor amateurfotografen. Iedereen die een mooie plek of tafereel in en om Rijssen de moeite waard vindt voor een foto, mag die opsturen naar het Rijssens Museum onder vermelding van “Rijssen (Hanzestad)”, wat ook meteen het thema van de wedstrijd is.
De fotowedstrijd voor amateurs wordt gehouden naar aanleiding van de foto-expositie van Dick Sanderman in het Koetshuis die zaterdagmiddag wordt geopend. Het thema van deze expositie is “Aan de wandel rondom Rijssen” en is vanaf dinsdag gratis te bezoeken. Bezoekers moeten zich wel even melden aan de balie in het Bouwhuis links voor op het kasteelterrein, maar ze hoeven voor het zien van de expositie niets te betalen. “Dat doen we opzettelijk,” zegt een woordvoerder van het museum, “want we hopen dat de expositie velen zal inspireren om ook een mooie foto te maken en in te sturen.”
Ook het thema van de wedstrijd is zo vrijblijvend mogelijk gemaakt. “We doen dat vooral om het de fotografen gemakkelijker te maken die het wat lastig vinden om zo maar ergens te beginnen. We hebben Hanzestad bewust tussen haakjes gezet, zodat het ook kan gaan over de stad Rijssen en de omgeving zelf. Maar dit jaar zal in Rijssen aandacht worden besteed aan het feit dat het ooit een Hanzestad was. We hopen dat het publiek ons daar met mooie opnamen bij zal helpen,” aldus de woordvoerder. Wie een mooie foto heeft gemaakt kan die sturen naar info@rijssensmuseum.nl met de vermelding van Rijssen (Hanzestad) en de vermelding van de nodige persoonsgegevens als adres en telefoonnummer én informatie over de plek of situatie die op de foto staat.
De inzendingstermijn loopt tot en met zaterdag 9 maart, net zo lang als de expositie van Dick Sanderman te zien is in het Koetshuis. Daarna worden de inzendingen bekeken. Fotograaf Henk van der Stouw van Studio 81 uit Rijssen is bereid gevonden te helpen bij de beoordeling. “We hopen dat er zo veel inzendingen komen dat we ook daar weer een mooie foto-expositie in het Koetshuis van kunnen samenstellen. Maar dat zal afhangen van het aantal inzendingen.”
Bezoekers en deelnemers aan de wedstrijd wordt sterk aangeraden om de website van het Rijssens Museum goed in de gaten te houden www.rijssensmuseum.nl “Begin februari krijgen de publieksruimtes op de begane grond van het Koetshuis een grote opknapbeurt. Die start op zaterdag 3 februari. Die dag zal de expositie even niet te bereiken zijn. Maar we proberen de belemmeringen zo beperkt mogelijk te houden. Hoe we dat doen zal sterk afhangen van het verloop van de werkzaamheden, maar we zullen dat duidelijk aan ons publiek laten weten,” zo laat de zegsman weten.
DE WEEK VAN RIJSSEN
24 jan 2024
